Gerginlikten korkan Adalet Bakanlığı Davayı Konya’ ya taşıyor, zanlılar trenle sevk ediliyor…
93 Sanık ve 30’u aşkın avukat 4 Eylül duruşmasını iple çekerken, yoğun izleyici olasılığını da göz önünde bulunduran Mahkeme heyeti duruşmanın Güneş Sinemasında yapılması için Adalet Bakanlığından izin ister.
Ancak 30 Ağustos akşamı Bakanlıktan gelen telgraf herkesi şok eder. Bakanlık Yargıtay 3.dairenin aldığı karara istinaden davanın Konya Ağır Ceza Mahkemesine nakledildiğini gerekçesiyle bildirmektedir. Gerekçeye göre “hadisenin mahiyeti, işlenen suçun zabıta kuvvetlerine karşı yapılmış olması ve Mersin’ de yapılacak duruşmada herhangi bir hadisenin vukuunu önlemek maksadıyla” davanın başka yere naklini isteyen Adalet Bakanlığıdır. Talep Yargıtay tarafından da uygun bulunmuş, davanın kamu güvenliğini sekteye uğratacak mahiyette görüldüğünden duruşmanın Konya Ağır Ceza Mahkemesine nakline karar verilmiştir. 
Savcılık bir yandan dosyayı Konya’ya gönderme hazırlıklarına başlarken, 47 tutuklu sanığın sevki için de Adalet Bakanlığından tahsisat ister.
Bakanlıktan istenen ödenek anında gönderilir. 20’si kadın 27 erkekten oluşan 47 kişi 4 Eylülü 5 Eylüle bağlayan gün sabaha karşı 3.45 treniyle Konya’ya doğru yola çıkar. Sanıklara Jandarma Bölük komutan vekili Servet Güneri komutasındaki 15 jandarma refakat etmektedir.
Acılarıyla dönemin yakın tanığı doktor Ahmet Arslan prangalarla Mersin' e oradan da Konya' ya uzanan çileli süreci şöyle anlatır anılarında:
"Okulun tatili nedeniyle İstanbul' dan köye gelmiştim. Köyde sonradan uçak mühendisi olacak arkadaşım Hüseyin Yeğin ile buluştuk. Köylünün tansiyonu yüksek, sinirleri gergindi. Seçimlerde uygulanan "açık rey, gizli tasnife" halk kızgındı. Köyün ileri gelen muhalifleri sandığa ne gerek var; "köy meydanına çıkalım, şu adayı isteyenler bu tarafa, diğer adayı isteyenler öteki tarafa toplansınlar, sonuç çıkar" teklifinde bulunuyorlardı.
Sandık kurulu, halk, fanatikler, gençler, zaman zaman yakın mesafede çekişip itişiyorlardı. Bazen biz mürekkep yalamışlar araya girip uzlaşmaya katkı vermeye çalışıyorduk. Halk şeffaflığı, çoğulculuğu, aleniyeti istiyordu ve de; "nerede gizlilik varsa, batsın!" diye feryat ediyorlardı.
Anlaşmazlık sonunda çoğunluğu teşkil eden demokratlar, isyan ithamıyla yaftalanarak sürüler halinde hapishanelere sevk edildiler.  Bu isyankarların davaları bir süre sonra Konya' ya nakledildi.
Konya hapishanesine sevk edilenler arasında teyzemin kızı Toros dağlarını geçerken trende çocuğunu düşürmüş, ölümlerden ölüm beğenmişti. Diğer bir yeğenimin eşi de Konya hapishanesinde doğum yaptı. Çocuğun adını davayı yakından takip eden ve o günlerde Mersin' den Milletvekili seçilmiş olan Refik Koraltan ile Avukatlardan Kenan Öner ikilisi "Hadise" koydular...(Ahmet Arslan İbret ve Şahadet sayfa 55)
O yolculuğu şöyle anlatacaktır Mustafa Atalay kitabında:
“Adalet Bakanlığının gördüğü lüzum üzerine Arslanköylüler, Konya hapishanesine sevk edilmek üzere hazırlandırıldılar. Bu sefer ellerinde kelepçe, ayaklarında pranga yok. Arslanköylüler Konya’ya gidiyorlar. Akdeniz sahillerinden orta Anadolu’ya bir seyahat olacaktı bu. Arslanköylülerin hürriyet mücadelesinin üçüncü merhalesi böyle başladı. 
Arslanköylüler hapishaneden istasyona götürülürken Mersin halkı yedisinden yetmişine kadar caddelerin iki tarafına birikerek, hadisenin kahramanlarını bir kere daha görmek istediler. Mersin sokaklarından Arslanköylülerin geçişleri ne kadar hazin oldu ise, teşhiye gelenlerin masumane akan gözyaşları o kadar hüzünlü oldu… Hadisenin kahramanları sırtlarında bağlı çocuklarıyla, elemli tablolar halinde halkın önünden bir sinema şeridi gibi gelip geçtiler. Şimdi istasyondayız. Mersin’den ayrılıyoruz artık, Arslanköylüler kendilerine ayrılan vagonlara yerleştiler. Lokomotif büyük homurtuyla hareket etti. Tren hareket ettikçe Mersin gerilerde kaldı, şehir küçüldü…
Vakit öğle, Arslanköylüler kendilerine verilen kuru tayın yanında ziyaretçilerinin getirdiği katıklarla öğlen yemeğini yediler. " 
…
"Hapishanenin dört duvarı arasında aylarca kaldıktan sonra muvakkat bir zaman için de olsa, kısmen temiz havaya kavuşmuş emzikteki çocuklar hayli neşeli görünüyor."
…
"Karaman, Ereğli, Çumra’dan geçerken ray kenarına kadar gelen insanlar tezahürat arasında topladıkları çiçekleri uzatıyorlar trendeki Arslanköylülere. 6 Eylül günü Konya garında sona erer yolculuk, kucaklarında çocuklarıyla kadınlar önde, erkekler arkada cezaevine doğru yola koyulurlar. Hastalanan iki bebek hastaneye kaldırılır bu arada."
...
Mustafa Atalay' ın o günlerde tanıkları ve olayları bizzat yaşayanları dinleyerek kaleme aldığı yukarıdaki izlenimlerin ortaya koyduğu bir gerçek var: Anadolu halkı dönemin kısıtlı imkanlarına rağmen kara trenin taşıdığı insanlardan ve o insanların başına gelenlerden haberdardır. Üstelik gece gündüz fark etmeden trenin geçtiği her yerde gösterilen olağan üstü coşkudan anlıyoruz ki, tüm baskılara inat halk o treni deyim yerindeyse demokrasi kervanı olarak görmekte, kadın erkek içindekileri demokrasi kahramanı olarak bağrına basmaktadır.
**
Yol boyu ve Konya' da halkın gösterdiği ilgi Yargıyı da derinden etkilemiş, 'sanıkları' cezalandırmakla yükümlü olması gereken Savcı tam aksine artık mağdur gördüğü bu insanlara çok daha farklı yaklaşmaya başlamıştır.
8 Eylül 1947 pazartesi sabahı, tutukluları Konya Müddeiumumîsi (Başsavcısı) Nusret Tuncer cezaevinde ziyaret eder. İzlenimlerini kendisini kapıda bekleyen gazetecilere şöyle aktaracaktır:
-Ziyarette arkadaşları adına söz alan biri “ben Mersin’de düşmana ilk kurşunu atan Efrenk müfrezesi efradındanım. Biz kanuna ve onu temsil edenlere daima hürmet ettik. Burada da adaletin tecelli edeceğine inanıyoruz” dedi. Ardından kadınlar bölümüne geçtim. Kadınlar “bu iş bize zor geliyor, evvel Allah sonra kanun sayesinde tez günde köyümüze çocuklarımıza döneceğiz” dediler. Hepsinin ellerini sıkıp cezaevinden ayrıldım.
**
Mahkeme süreci:
Duruşma 8 Ekim 1947 günü Konya Ağır Ceza Mahkemesi salonunda başlar. Mahkeme heyetinin başkanı Şemsettin Kıcıman (Bir süre sonra Yargıtay 4.ceza dairesine atanacaktır) diğer iki üyesi Nuri Ocakçıoğlu, Hikmet Tüzer’dir. İddia makamında Başsavcı Nusret Tuncer yer alır. Davada sanıklara isnat edilen suç: Türk Ceza Kanunu 190, 149, 172 maddeleriyle bilfiil isyan ve buna iştirak iddiasıdır.
Davanın 47 sanığını*, hiç biri ücret almadan ülkenin dört yanından 30’a yakın çoğu ünlü avukat savunmuştur. Dava dosyasında yer alan bilgilere göre duruşmada yer alan avukatlar şu isimlerden oluşur:
İstanbul’dan; Kenan Öner, Emrullah Ültay, Süreyya Ağaoğlu, Fethi Tahir Bütün... 
Ankara’dan; Hamit Şevket İnce, Zühtü Veli Beşe, İsmail Hakkı Evik, Osman Şevki Çiçekdağ, Samet Ağaoğlu, Nihat Akpınar, Meliha Gökmen… 
Konya’dan; Fahri Ağaoğlu, Tarık Kozbek, Muammer Obuz, Sedat Dikmen, Ahmet Eşrefoğlu, Halis Sungur, Ziya Göktürk, Mustafa Kıray, Mehmet Ali Apalı, Mehmet Emin Bolay, Emin Agah Ünver… İzmir’den Osman Kapani, Rauf Onursal, Şekip İnal, Muhittin Erener, Pertev Aral, Nahit Özeren, Emin Değirmen, Refik Şevket İnce… 
Adana’dan; Sait Nil, Kamil Tekerek, Mustafa Tunç, Memduh Bülbül… 
Mersin’den Yakup Çukuroğlu, Hüsrev Eldem, Haydar Aslan, Mustafa Nuri… 
Afyon’dan; Hasan Dinçer, Hazım Bozca, Kemal Özçoban, 
Antakya’dan; Sırrı Hocaoğlu, Ömer Lütfi Arşoğlu, Abdullah Feyzi Ataman, Fevzi Kurtarel… 
Samsun’dan; Hüseyin Fırat*… 
Isparta’dan; Şefik Seren… 
Kayseri’den; Kamil Gündeç ve Fikret Apaydın… 
Muğla’dan; Nuri Özcan, Necati Erdem…
Ve davaya katılan bazı avukatlarla ilgili önemli bulduğum bilgiler:
Hüseyin Fırat; gazetelere Samsun barosuna kayıtlı Avukat olarak geçse de, aslında Fırat Samsun Savcısı iken istifa edip Avukatlığa başlamış ve baba evi Mersin'e dönüp mesleğini burada icra etmiştir. Evlerine yakın Mersin Cezaevine pişirilen yemekleri bizzat taşıyarak, mazlumlara yardım etmeye çalışmıştır. 1950 seçimlerinde Fırat DP' den Milletvekili olarak seçilecek üç dönem vekilliği 1960 darbesiyle Yassıada' da sona erecektir.
Samet Ağaoğlu; Tıpkı Fırat gibi Ağaoğlu' da 1946' da devlet hizmetinden ayrılıp Demokrat Partiye katılmış, 1950-60 arası Milletvekilliği, Devlet ve Sanayi Bakanlıkları yapmıştır.
Süreyya Ağaoğlu; Samet Ağaoğlu' nun ablası ve Türkiye' nin ilk kadın avukatıdır. Dünya hukukçuları arasında saygın bir yere sahiptir. Samet Ağaoğlu' nun 60 darbesi ardından Yassıada' da yargılanması sırasında avukatlığını üstlenmiştir.
Hamit Şevket İnce: Dönemin ünlü ceza avukatı, Demokrat Partinin kuruluşundan itibaren içinde yer alan önemli isimlerindendir. 1947' de toplanan DP Büyük kongresinde yaptığı konuşmada şunları söyleyecektir: 'Fesat yuvaları belki bizi idama mahkûm edecek, gidiş onu göstermektedir. Eğer böyle felaketlere muhatap olursak merak edilmesin. Vatan evlatları bir gün mezarlarımızı ziyaret edecektir.' İşte biz bunun için buradayız." Daha 1947' de Türkiye' de asıl iktidar sahiplerinin niyetini ve daha iktidara gelmemiş partinin başına gelecekleri yıllar öncesinden bilmesi önemlidir.
Kenan Öner: Demokrat Parti' nin İstanbul kurucu il başkanıdır. 1948' de Demokrat Partinin yeterince sert muhalefet yapmadığını gerekçe göstererek Osman Bölükbaşı ve bir grup partiliyle Millet Partisini kuracaktır.
Bir sonraki bölümde tutanaklardan yola çıkıp Konya' daki mahkeme sürecine ışık tutmaya çalışacağım...