Mersin'de düzenlenen 'Bin Yıllık Varoluş' sempozyumuna konuşmacı olarak katılan Tarhiçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Romanların Osmanlılar tarafından idari ve askeri yapılarda istihdam edildiğini belirterek, "Askeri hizmet yapıyorlarsa o zaman vergi ödemezlerdi. Doğrudan askeri işleri yoksa bile doğrudan destekleyici ikincil işleri varsa o zaman da vergi vermiyorlardı ki, bu çok önemli" dedi. Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu tarafından desteklenen Roman Hakları ve Araştırmaları Merkezi tarafından Mersin'de düzenlenen sempozyuma katılan Ortaylı, "Gizemli Tarih ve Araştırma Hazinesi, Roman Halkı, Tarihsel Araştırma, Dokümantasyon ve Arşivlerin Yeni Dönemi" konulu sunum gerçekleştirdi. Sunumunu İngilizce olarak gerçekleştiren Ortaylı, Romanların, Osmanlılar tarafından idari ve askeri yapılarda istihdam edildiğini belirterek, Rumeli Sancağı'ndaki 500 bin Romandan 200 bininin orduda istihdam edildiğini söyledi. Roman bilim insanlarının özellikle 2'nci Dünya Savaşı'ndan sonra çok iyi gelişmeler gösterdiklerini kaydeden Ortaylı, söz konusu bilim adamlarının rotasının doğru olduğunu vurguladı. "Modern Almaya geçmişini temizlemeye çalışıyor" Modern Almanya'nın soykırım geçmişini temizlemeye çalıştığını iddia eden Ortaylı, "O yüzdende her zaman Yahudi programlarını destekliyorlar. Yani soykırım çalışmalarını, son derece büyük parasal katkı yapıyorlar. Toplama kampları ve gaz odaları tüm bir ırkı, Çingenleri, Yahudileri ve bazı Slavları ortadan kardırmak amacındaydı. Özellikle de Kızıl Ordu'dan esir ettiklerini. Düşünebiliyor musunuz şöyle bir ordu. Savaş esirlerinden bile rahatsız oluyorlar ve onları gaz odalarında yok ediyorlar" şeklinde konuştu. "Asker olan Çingenler'den vergi alınmıyordu" Osmanlı İmparatorluğunun sınıf toplumu olduğunu belirten Ortaylı, "Osmanlı toplumu sınıf toplumuydu. Sınıflardan oluşurdu. Hristiyanlar vardı, Müslüman olmayanlar ve Müslümanlar. Müslümanlar içinde de Sünniler ve Aleviler de vardı. Tabii ki daha sonra Çingeneler, Hristiyanlar vardı. Bunlar idari sebeplerle konulmuş sınıflandırmalardır. Baktığımızda herhangi bir soyluluk esasına dayanmıyor. Biz de prensler, kontlar bu gibi sıfatlar yok. Biz sadece askeri sınıf ve reaya sınıfına aittirler kontrol amaçlı. Reaya herkes dahil olabilir. Askeri sınıflara da herkes katılıyordu. Çingenlerin sancak beyleri de katılıyordu. Askeri hizmet yapıyorlarsa o zaman vergi ödemezlerdi. Doğrudan askeri işleri yoksa bile doğrudan destekleyici ikincil işleri varsa o zaman da vergi vermiyorlardı ki bu çok önemli" ifadelerini kullandı.