Akdeniz Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Diş Hekimlerinden Dt. Esra Bal, diş plağı ile ilgili önemli detayları anlattı Dt. Bal yazısında şu ifadelere yer verdi; Diş temizliğinden sonra dişlerinizin parlak ve beyaz göründüğünü ancak zaman içerisinde temizlenmediğinde daha mat ve sarı göründüğünü hiç fark ettiniz mi? Bu sarımsı renk, bakterilerden yapılmış ince bir madde olan plaktan gelir. Plak, diş eti hattınızın hem üstünde hem de altında dişlerinizde birikir. Göze hoş gelmeyebilir ama dahası, çıkarılmazsa dişlerinize ve diş etlerinize zarar verebilir. Plağı Temizlemenin En İyi Yolları Plağı temizlemenin en kolay yolu dişlerinizi günde en az iki kez fırçalamaktır. Kıllar yıpranmaya başladığında en az üç ila dört ayda bir değiştirdiğiniz yumuşak bir diş fırçası kullanmalısınız. Plak çıkarmada geleneksel bir diş fırçasından daha etkili olabilen elektrikli bir diş fırçası kullanmayı da düşünebilirsiniz. Yiyecek parçalarını gevşetmek için fırçalamadan önce diş ipi kullanın, böylece onları fırçalayabilirsiniz. Dişlerinizi diş ipi ile temizlemek için: Bir ucunu orta parmaklarınızın etrafına sararak yaklaşık 18 inç diş ipi alın. Diş ipini baş ve işaret parmaklarınız arasında gergin tutun, ardından diş ipini iki dişin arasına hafifçe itin. Diş ipini bir dişin yanında “C” şekline getirin. Diş ipini dişinize doğru bastırmaya devam ederek nazikçe yukarı ve aşağı ovalayın. Diş ipini çekmemeye dikkat edin. Bu işlemi tüm dişleriniz için tekrarlayın, arka dişlerinizin arkasını da diş ipi kullanmaya özen gösterin. Diş ipi kullandıktan sonra, her seferinde dişlerinizi fırçalamak için iki dakika harcamanız gerekir. Dişlerini fırçalamak: Diş fırçanıza bezelye büyüklüğünde diş macunu koyun. Çocuklar için diş macunu miktarı yaklaşık bir pirinç tanesi büyüklüğünde olmalıdır. Diş fırçanızı diş etlerinize 45 derecelik bir açıyla dişlerinizin üzerinde tutun. Diş fırçanızı her bir dişinizle aynı genişlikte kısa, yumuşak hareketlerle ileri geri hareket ettirin. Dişlerinizin tüm dış yüzeylerini, iç yüzeylerini ve çiğneme yüzeylerini fırçalayın ve dilinizi unutmayın. Ön dişlerinizin iç kısmı için diş fırçanızı dikey olarak eğin ve küçük yukarı aşağı hareketler yapın. Ne yazık ki, plak fırçalandıktan sonra hızla tekrar birikir. Bazı uzmanlar, plak birikimini gidermek için evde başka tedaviler önermektedir. Bunlara yağ çekme ve kabartma tozu uygulamaları dahildir. Plak tartar oluşumuna nasıl neden olur? Plak birikmesi ciddi sağlık sonuçları doğurabilir. Plaktaki bakteriler, yediğiniz yiyeceklerdeki şekerleri besleyerek asit oluşturur, bu da dişlerinize zarar verebilir ve çürüklere neden olabilir. Bakteriler ayrıca diş etlerinizi kötüleştiren ve periodontal hastalığa (diş eti hastalığı) yol açan toksinler üretir. Dişlerdeki plak, tükürüğünüzdeki minerallerle birleşerek sert bir tortu oluşturduğunda buna tartar denir. Tartarın diğer adı kalkulustur. Plak gibi, tartar da diş eti çizgisinin hem üstünde hem de altında oluşabilir. Tartar, plak bakterilerinin gelişmesi için bir üreme alanı oluşturarak plak bakterilerinin hızla çoğalmasını sağlar. Plaktan farklı olarak, tartar fırçalama veya diş ipi ile temizlenemez. Ondan kurtulmak için, “ölçek ve cila” adı verilen bir teknikle çıkarmak için özel aletler kullanacak olan diş hekiminizi ziyaret etmeniz gerekir. Ölçekleme, dişlerdeki tartarın çıkarılması veya alınması anlamına gelirken, cilalama, dişlerin daha sonra pürüzsüzleşmesine ve parlamasına yardımcı olur. Plak ve tartar oluşumu nasıl önlenir Plak oluşumunu önlemenin en iyi yolu, iyi dişçilik alışkanlıklarına bağlı kalmaktır. Günde en az iki kez (ideal olarak bir kez sabahları ve yatmadan önce bir kez) dişlerinizi iki dakika fırçalayın ve günde en az bir kez diş ipi kullanın. Düzenli diş randevuları, dişlerinizde ek plak ve tartar oluşumunu önlemede de önemlidir. Diş hekiminiz dişlerinizi plak ve tartardan arındırmak için kazıyacak ve temizleyecektir. Ayrıca dişlerinizde plak bakterilerinin büyümesini ve tartar oluşumunu önleyebilen ve yavaşlatabilen bir florür tedavisi de uygulayabilirler. Bu diş çürümesini önlemeye yardımcı olur. Araştırmalar, öğünler arasında sorbitol veya ksilitol ile tatlandırılmış sakızın plak oluşumunu önleyebileceğini gösteriyor. Dişlerde bakteri üremesini teşvik eden şekerli sakız çiğnememeye dikkat edin. Öte yandan, ilave şeker oranı düşük sağlıklı bir diyet yemek dişlerinizdeki bakteri üremesini sınırlayabilir. Bol miktarda taze ürün, kepekli tahıllar ve yağsız proteinler yediğinizden emin olun. Özet Dişlerinize ne kadar iyi bakarsanız, üzerlerinde o kadar az plak ve tartar birikir. Plak oluşumunu önlemek için dişlerinizi günde en az iki kez fırçalamalı ve bir kez diş ipi kullanmalısınız. Ayrıca önleyici bakım ve diş taşı temizliği için diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret ettiğinizden emin olun. Dişlerinize iyi bakmanız uzun vadede sizi sağlıklı tutacaktır. Plak veya tartar oluşumuyla ilgili bir diş sorununuz olabileceğini düşünüyorsanız, hemen diş hekiminizden randevu alın. Diş sorununu ne kadar erken ele alırsanız, o kadar az hasara yol açar ve tedavisi o kadar kolay olur.