Bu yazı Partilerin Yüksek Seçim Kuruluna listeleri vermesinden saatler önce kaleme alınıyor.
Bazı partilerin örneğin CHP’ nin sosyal medyaya yansıyan aday sıralaması var ama geçmiş seçimlerde gördüklerimden çıkardığım dersler çerçevesinde diyorum ki, kesin dense de adayların yer aldığı CD’ ler resmen YSK’ ya verilmeden ihtiyatlı olmakta yarar var.
Neden böylesi bir rezerv uyarısında bulunuyorum?
Bulunuyorum çünkü, en uzun ömürlü partimizin bir Baykal dönemi ve o dönemde yaşananlar var.
Çok gerilere gitmeye gerek yok. 1999’da baraj altında kalıp 2002’de yeniden TBMM’ ye girmeye hazırlandığı dönemden aklımda kalan birkaç örnek var.
2002 seçimlerinden önce listelerin yasal olarak YSK’ ya verilmesi gereken günün sabahı çok okunan bir sürü gazetede çarşaf çarşaf CHP adaylarının isimleri yayınlandı.
Bu isimler arasında örneğin İstanbul’ dan gazeteci Zeynep Göğüş’ ün, Mersin’ den Uğur Yıldırım’ ın adları bugün bile aklımda…
Sonra ne mi oldu?
Baykal gelen tepkiler üzerine çeşitli bahanelerle o iki ismi YSK’ ya gönderilen listede siliverdi.
Göğüş’ ün gerekçesini bilmiyorum ama Uğur Yıldırım’ ın buharlaştırılma hikâyesi çarpıcılığı nedeniyle unutulur gibi değil…
10 Eylül 2002 tarihinde toplanan CHP Parti Meclisi Mersin listesine son şeklini verdi ve o listede Baykal’ ın yakın çevresinden Mustafa Özyürek birinci sırada yer alırken ikinci sıraya Uğur Yıldırım ve onun da altına sırayla Hüseyin Özcan, Ersoy Bulut, Ali Oksal, Şefik Zengin, Vahit Çekmez yerleştirildi.
CHP listesi 11 Eylül’ de yazılı ve görsel medyada yer aldı ve ardından kızılca kıyamet koptu.
Örneğin o günlerde Parti Meclisi gibi en önemli karar organında yer alan Ali Oksal sıralamadaki yerini beğenmeyip adaylıktan çekildiğini açıkladı. Kimse tınmadı bile. Oksal çıkarıldı onun altındaki isimler birer sıra üste kaydırıldı.
Bu arada her zaman tanık olduğumuz belden aşağı çalışan mekanizma da devreye girdi ve Anamur’ lu Uğur Yıldırım ile Ersoy Bulut’ a listenin üstünde yer verilmesi nedeniyle Baykal itiraz bombardımanına tutuldu. Birileri genel başkanın ev telefonunu tüm partililere verip, protesto etmeleri sağlandı. Asıl altın vuruş ise kirli bazı bilgilerle Ersoy Bulut ve Uğur Yıldırım’ ın yakın akraba oldukları, iki Milletvekiliğinin bir aileye verilmesi anlamına geldiği iddiası ve yanlışın düzeltilmesiyle ilgili uyarı…
Baykal gereğini (!) yaptı ve 2. Sırada yer alan Uğur Yıldırım adı liste YSK’ ya götürülürken silindi ve 2. sıraya 4. sıradaki Ersoy Bulut kaydırıldı.
Sonra ne mi oldu?
Son koalisyon hükümetini kurup ülkeyi 2001 krizine sürükleyen üç partiyle yetinmeyen seçmen Mecliste temsil edilen tüm partileri baraj altında bırakıp yeni kurulan AK Parti ve 1999’ da cezalandırdığı CHP’ yi TBMM’ ye taşıdı.
Mersin tablosu çok daha dramatikti. 168 bin oy alan CHP 12 Milletvekilliğinin 7’ sini kazanırken, 123 bin oy alan AK Parti 5 Milletvekilliğini alıyor, 125 bin oy ile Mersin’ de AK Partinin önüne geçip 2. çıkan MHP ülke barajını aşamadığı için iki Milletvekilliğinden* oluyordu.
Sadece MHP’ nin 125 bin oyu değil, DEHAP’ ın 65, DYP’ nin 59, Genç Parti’ nin 47 ve ANAP’ ın 45 bin oyu da çöpe gidiyor, Mersin oylarının %24 ve 18’ ini alan CHP ve AK Parti ikilisi toplam %42 ile tüm Milletvekilliklerini kazanıyordu.
Geriye kalan %58 yani sandık başına gidip geçerli oy kullanan 680.687 seçmenin 395 bininin oyunu değerlendirmeye bile almayan, Meclise taşımayan demokrasiden nasibini almamış, acımasız bir sistemdi uygulanan.
Ve o sistemi en çok eleştiren AK Parti zaman içinde değiştirme yerine daha sıkı biçimde sarılacak ve bugün de halkın özgür iradesini, demokratik hiçbir ülkede örneği olmayan %10’ luk ucube baraja mahkûm etmekte.
2002’ nin kaybeden partileri yanında bir başka kaybedeni de vardı elbette.
Seçilmeyeceği kaygısıyla sıralamadaki 5.liği beğenmeyip adaylıktan çekilen Ali Oksal…
Uğur Yıldırım ve Ali Oksal’ ın o gün karşılaştıkları tablodan çok sonrasında yaşadıkları bu akşam listeler açıklandıktan sonra kaçınılmaz hüsran yaşayacak tüm aday adayları için ders niteliğinde.
Yıldırım partisine küsmedi, aksine daha fazla omuz verdi ve fedakârlığın karşılığını 2009 yerel seçimlerinde Mezitli Belediye Başkanlığına aday gösterilerek aldı.
Oksal ise 2007 seçimlerinde partisinin adaletsiz kontenjan dayatmasına ve önüne koyduğu adaylara rağmen Milletvekili seçilerek Meclise gitti.
**
Bu yakın zaman öyküsünü bir yana bırakıp gelelim YSK’ ya teslim edilmeden medyaya yansıyan CHP’ nin bu seçimdeki aday listesine. 
CHP’ de birinci sıra kontenjanından vazgeçilip, dördüncü sıraya Mustafa Baysan’ ın yerleştirilmesi ve tek kontenjanla yetinilmesinin hem olumlu hem olumsuz yanları vardır ve bunları geniş biçimde önümüzdeki günlerde ele alırız. Olumlu yanı Baysan gibi ülke çapında başarılarıyla öne çıkmış bir ismin bu zorlama yöntemle de olsa siyasete kazandırılmış olması. Keşke böyle doyuma ulaşmış daha çok isim siyaset arenasında yer alsa.
Bir başka olumlu gelişme ön seçimlerden açık ara birinci çıkan Hüseyin Çamak başta olmak üzere Fikri Sağlar ve Aytuğ Atıcı’ ya haklarının teslim edilmesi ve önlerine paraşütle dışarıdan aday indirilmemesidir.
Çamak açısından 2007 seçimlerinde hakkının yenmesi anlamına gelen sıralama katakullisinin tekrarlanmaması ve bu kez tüm partili üyelerin kendisine layık gördükleri yerin genel merkezce de verilmesi önemlidir. Kaldı ki Mersin’ de hayli güçlü oy potansiyeli olan Anadolu Alevilerinin küstürülmemesi adına da akıllıca atılmış bir adımdır.
Mersin’ deki seçmen dengesi açısından CHP listesinin olumsuz yanına gelince; Erdemli, Silifke, Anamur gibi ilçelerin oluşturduğu 2. Bölge yanında Tarsus gibi hayli fazla seçmene sahip bölgelerin ön seçimdeki kimi dayanışmalar sonucu da olsa bu kez adaysız kalmış olması CHP adına sıkıntı yaratmayacak mı?
Soruya, MHP ve AK Parti’ nin kesinleşmiş listelerini gördükten sonra daha net cevaplar vermek mümkün olacak ama bana göre Mersin’ e özgü yukarıda anlatmaya çalıştığım dengeleri gözeten isimleri akıllıca yerleştirecek parti nisbi avantaj sağlar…
Bir başka yazıda MHP ve AK Parti’ nin CHP adına ortaya çıkacak bu ve benzeri handikaplara karşı hamlelerini ele alacak, Mersin değerlendirmelerine diğer partilerin aday listeleri üzerinden devam edeceğiz.
* 2002 Genel seçimleri Mersin resmi geçerli oy dağılımı:
Parti adı Aldığı oy
CHP 168.372
MHP 125.370
AK Parti 122.995
DEHAP 64.844
DYP 59.462
Genç Parti 46.905
ANAP   45.060