Bırakın değerlendirme yapmayı, geçmiş yıllarda yayınlanmasını iple çektiğim anketler bile ilgimi çekmiyor.
Yanlış anlaşılmasın ilgisizliğim gönlümce bir tablo ortaya çıkmadığından değil...
Asıl mesele tüm anketlere yansıyan benim açımdan monotonluk, ama araştırmacıların diliyle seçmendeki kararlılık veya sonuçları etkileyecek rüzgârı bırakın en küçük bir esinti olmaması.
Kendi açımdan durum bu ama o kadar çok arayan ve hatta "bırak bu geçmişi yazmayı, önümüzde Mersin' in kaderini etkileyecek seçim var, bu konuda fikirlerini paylaş" diyen hatta sitem dolu sözlerle yüklenen var ki, başa gelen çekilir deyip, Mersin'in bugünkü "manzara-ı umumiye" sini çizmeye çalışayım.
Bu konuda üç ayrı dönemi ele almakta yarar var. Böylece Mersin' deki seçmenin tercihlerindeki değişim (veya kararlılık) daha iyi anlaşılacaktır.
Üç dönemin bir başka önemi daha var. 2013 Nisanında adaylar belli değildi ve Türkiye' deki cepheleşmeyi körükleyen Gezi olayları henüz boy vermemişti. Buna karşın Temmuz ayında Gezi olayları yaşanmış, üstüne üstlük kamuoyuna yansıması ve etkileri açısından yeterince zaman geçmişti.
Nisan ayında %10 civarındaki kararsızlar dağıtıldığında Mersin il genelinde CHP % 31,7, AK Parti % 27,6 ve MHP % 28,5 oya sahipti.
Derken Mayıs ayı sonunda Türkiye seçmenini dönem itibariyle etkileyecek en ciddi faktörlerden biri kabul edilen Taksim' deki Gezi olayları patladı. Gezi konusu yeterince işlendi, değerlendirildi ve belli ki daha epeyi zaman konuşulacak, araştırılacak. O nedenle rakamları yorumlamaya çalıştığım bu yazıda oturup Gezi analizi yapacak değilim. Ama şunu söylemekte yarar var: Gezi 2010 referandumunda ülke genelinde yaşanan ayrışmayı derinleştirdi. Bu cepheleşme çoğu yerde rehavete kapılan ve iktidar yorgunluğuyla uyuklayan AK Parti teşkilatlarını daha da önemlisi tabanını uyandırıp, ayağa kaldırdı. Bu açıdan Türkiye geneline bakarsak %50' lerdeki AK Parti oyları bırakın olumsuz etkilenmeyi blok biçimde kenetlendi.
Ama aynı Gezi olayları sahillerde özellikle de CHP' nin öne çıktığı tüm il ve ilçelerde Türkiye genelinin aksine CHP' ye yaradı. İstanbul Büyükşehir'i AK Parti kazanacak gibi görünse de, geçmişte yaşam tarzı gibisinden kaygılarla CHP' ye yönelen Kadıköy, Bakırköy, Şişli, Beşiktaş gibi yerlerde ve tabii Mersin, Antalya ve özellikle İzmir' de AK Parti neredeyse kapattığı yer yer de geçtiği CHP' nin hayli gerisine düştü.
Bu genel tabloyu bir yana bırakıp Mersin' e dönecek olursak...
Nisan ayında %10'a düşmüş olan kararsız seçmenin Temmuz'da %13'e çıktığını, bu kararsızlar dağıtıldıktan sonra CHP oylarının % 33,5' a yükselirken, AK Partinin %26,7 gerilediğini, MHP' nin ise %30' a ulaştığını görüyoruz.
2009'daki yerel seçimlerde Mersin il genelinde %31'e çıkardığı oylarının %8'ini 2010 referandumu ardından kardeş payı olarak AK Parti ve CHP' ye kaptıran MHP açısından hayli parlak bir tabloydu bu. (Burada Mersin özelindeki bir faktöre daha dikkat çekmek gerekiyor. CHP ve MHP fazla sayıda aday adayıyla tüm İl ve ilçeleri adeta harmanlarken AK Parti' de 11 yıldır süren hastalığın yeniden nüksettiği gerçeğini not etmekte yarar var. Yıllardır aday için genel merkezin gözünün içine bakan ve yukarıdan emir gelmediği sürece dişe dokunur, Mersin ortalamasının benimseyeceği bir aday ne dün çıkmıştı ne de bugün çıkıyor)
Ve gelelim Ekim ayına:
Adayının belirlenmesiyle MHP açısından tablo üç aşağı beş yukarı belli. Eteğindeki tüm taşları aday adaylığı sürecinde döken Kocamaz' ın MHP' nin Temmuz ayındaki oylarına ne katacağını söylemek için henüz erken ama kendi tabanı dışında Mersin'deki hangi kesimden gelirse gelsin radikal söylemlerden özenle kaçınan ve tüm yerel seçimlerin kaderini belirleyen üstelik onların oyları olmadan Büyükşehir Başkanlığının hayal olduğu kitlenin oylarını nasıl çekeceği ciddi bir bilinmez olarak ortada duruyor.
Ekim ayında Temmuz ile neredeyse aynı seviyeyi koruyan ve sadece bir puan azalarak %12 olarak anketlere yansıyan kararsızları dağıtırsak "beklentilerin bitip gerçeğin ortaya çıktığı" MHP % 28,6' ya gerilerken, Gezi olaylarının nispeten durulmasıyla CHP %32' ye oturuyor ve AK Parti 29,2' ye çıkıyor.
Aslında tabloda şaşılacak bir şey yok. 2011 seçimleri de Mersin' de AK Parti ve CHP arasında nefes kesen bir yarışa sahne olmuştu, belli ki benzer bir tablo göreceğiz.
Tabii burada birbiriyle yakından alakalı iki faktör hayli belirleyici olacak: Bunlardan biri CHP, AK Parti adaylarının kimler olacağı ve daha da önemlisi BDP' lisinden, muhafazakârına seçimlerin kaderini tartışılmaz biçimde etkileyecek Kürt oyları...
Aynı üç dönemde CHP ve AK Parti' ye oy vereceğini söyleyen seçmenlerin iki partide kimleri aday görmek istedikleriyle ilgili araştırmalar ışığındaki analizi bir sonraki yazıda ele alacağım.
CHP AK Parti MHP BDP kararsız
Nisan 2013 28,7 (31,7) 24,6 (27,6) 25,5 (28,7) 8,3 (9,1) 10,3 (-)
Temmuz 29 (33,5) 23 (26,7) 26 (30) 7,9 (9) 12,8 (-)
Ekim 28 (32) 25,5 (29,2) 25 (28,6) 7,3 (8) 12 (-)*
*Parantez içindeki rakamlar kararsızlar dağıtıldıktan sonra elde edilen verilerdir.
