12 Eylül askeri darbesine ilişkin Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanacak. Yargılamalanın yapılacağı Ankara Adliyesi önünde sabah saatlerinden itibaren çeşitli sivil toplum örgütlerinin üyeleri toplanmaya başladı. Polisin yoğun güvenlik önlemleri aldığı Ankara Adliyesi önünde gruplar ellerinde 12 Eylül döneminin mağdurlarının fotoğraflarını taşıyorlar.
DAVA BAŞLADI
12 Eylül askeri darbesine ilişkin davanın ilk duruşması 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başladı. Dönemin Genelkurmay Başkanı 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile emekli Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya'nın yargılanacağı 12 Eylül davasının ilk duruşması 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başladı. Mahkeme salonu davayı izlemek için gelenlerle tıka basa doldu. Avukatlar ve davaya müdahil olanların bir kısmı salonda yer kalmadığı için ayakta kaldı.
"12 EYLÜL DÖNEMİ YARGILANAMAZ"
12 Eylül darbesine ilişkin davada sanık avukatları, davanın yok hükmünde olduğunu ileri sürdü. Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 12 Eylül askeri darbesine ilişkin görülen davanın ilk duruşması sürüyor. Dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya'nın katılmadığı duruşma sırasında Kenan Evren'in avukatı Bülent Acar, davanın yok hükmünde olduğunu ileri sürdü. Acar, 1982 Anayasası'nı gerekçe göstererek, "Bu Anayasa'ya göre 12 Eylül dönemi yargılanamaz. Mahkeme yetkisizdir" dedi. Müdahil avukatlar ise salonun yetersizliğinden şikayet ederek, neden daha büyük bir salonda yargılama yapılmadığını sordu.
MAHKEME, DAVANIN DÜŞÜRÜLMESİ TALEBİNİ REDETTİ
12 Eylül askeri darbesine ilişkin davada mahkeme, sanık avukatlarının davanın düşürülmesi talebini reddetti. 12 Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen 12 Eylül darbesine ilişkin davada mahkeme başkanı, mahkemenin yetkili olduğunu söyleyerek, sanık avukatlarının davanın düşürülmesi talebini reddetti. Bu arada Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya'nın avukatları, Evren ve Şahinkaya'nın duruşmaya katılmamak için gönderdikleri mazeret dilekçelerini mahkemeye sundu. 12 Eylül askeri darbesinin mimarlarından dönemin Genelkurmay Başkanı, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile emekli Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya'nın, "Anayasal düzeni zorla değiştirmeye kalkmak" suçundan yargılanmasına Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam ediliyor. Salonda yer kalmaması üzerine hakim, boş sanık sandalyelerine de oturulmasını istedi ancak duruşmaya katılanlar bu talebi reddetti. 8 siyasi parti ve sivil toplum kuruluşuyla birlikte müdahillik başvurusu yapanların sayısı yaklaşık 500 kişi olan davaya, 60 müdahil avukatı ile 3 sanık avukatı katıldı. Çeşitli siyasi parti, sendika ve sivil toplum kuruluşları üyeleri de davanın görüldüğü sağ ve sol görüşlü Ankara Adliyesi önünde toplandı. "12 Eylül'ü Unutmadık, Affetmiyoruz" ve "Paşalar da Maşalar da Yargılanacaklar" yazılı pankartlar ile 12 Eylül darbesi döneminde, işkence gören ve hayatını kaybedenlerin fotoğraflarını taşıyan çeşitli gruplar, "Darbecilerden hesap sorulsun", "Faşizme karşı omuz omuza", "Gün gelecek, devran dönecek, darbeciler halka hesap verecek" sloganları attı. Bazı siyasetçiler ve darbe döneminde hayatını kaybeden kişilerin yakınları toplananlara hitaben konuşma yaptı.
SANIK SANDALYESİNE OTURMADILAR
Davaya müdahil olarak katılan BDP Milletvekili Ertuğrul Kürkçü, mahkeme başkanıyla tartıştı. Duruşmaya izleyici olarak katılan Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana ise kendisinin de bu sürecin mağduru olduğunu ifade ederek, "12 Eylül zihniyeti toplumun neredeyse yüz yılını aldı. Zihniyetin yargılanması lazım. Türkiye'de bütün toplumun geleceğini kararttı. Bugün bu zihniyetin yenilgisidir. Türküyle, Kürdüyle bütün toplum bu davada birleşti" dedi.
Hakim, duruşma salonunda yer kalmaması üzerine boş kalan sanık sandalyelerine de oturulmasını istedi. Ancak duruşmaya katılanlar bu talebi reddetti.
"BU BİR DARBEDİR AMA SİZ YARGILAYAMAZSINIZ"
Sanık avukatı, yargılama kararına itiraz ederek, "12 Eylül, 1980-1983 arası anayasanın teminatındadır. Bu anayasaya göre yargılayamazsınız. 12 Eylül bir darbedir ama bu mahkeme yetkisizdir" diye konuştu. Mahkemeye 5 dakika ara verildi.
SANIKLAR İLK DURUŞMADA YOK
Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya, duruşmaya sağlık durumlarını gerekçe göstererek katılmazken, avukatları hazır bulundu. Kolu kırılan Kenan Evren Ankara GATA, Tahsin Şahinkaya ise İstanbul GATA'da tedavi görüyor. Öte yandan, Ankara Emniyet Müdürlüğü ekipleri, Ankara Adliyesi çevresinde yoğun güvenlik önlemleri aldı. Adliye çevresindeki bazı caddeler trafiğe kapatılırken, adliyeye girenler kimlik ve üst araması yapılarak içeri alındı. Duruşmada, Mahkeme Başkanı ara ara fotoğraf çekilmemesi konusunda uyarıda bulundu.
İDDİANAME KABUL EDİLDİ
Ahmet Kenan Evren ve Ali Tahsin Şahinkaya'nın "sanık" olduğu ve "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın tamamını veya bir kısmını değiştirmeye veya ortadan kaldırmaya ve anayasa ile teşekkül etmiş olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasına engel olmaya cebren teşebbüs etmekle" suçlandığı iddianame kabul edildi.
SANIKLAR HAKKINDA AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET İSTENİYOR
İddianamede, suç yerinin Ankara, tarihinin de 2 Ocak 1980 ile 12 Eylül 1980-6 Aralık 1983 arası gösterilirken, Evren ve Şahinkaya'nın, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "Devlet Kuvvetleri Aleyhinde Cürümler"e ilişkin 146. maddesi ile 80. maddesi uyarınca "ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına" çarptırılmaları isteniyor.
"İDDİANAME SANIKLARIN YÜZÜNE OKUNMALI"
İddianamenin okunması aşamasına geçilmesi için Mahkeme Başkanı itirazın bulunup bulunmadığını sordu. Bunun üzerine müdahil avukatları "iddianamenin sanıkların yüzüne okunması gerektiği" yönünde itirazda bulundu. Müdahil avukatı, "Sanıklara yapılması gereken bir kısım işlemlerin sonuçlanmadığını görüyoruz. Sanıklara sağlık durumlarıyla ilgili müzekkere cevabının duruşma sırasında gelmiş olması da dikkat çekicidir. Bizce sadece Adli Tıp Kurumu'ndan sanıkların sağlık durumlarıyla ilgili olarak rapor aldırılması yetersizdir. Türk Tabipler Birliği gibi uluslararası uzmanlığı kabul edilmiş bir birlik aracılığıyla oluşturulacak sağlık heyetinden bu konuda rapor aldırılmasını talep ediyoruz" dedi. Diğer bir müdahil avukatı ise "Benzeri bir suçta insanlar uzun süre tutuklu kaldığına göre, sanıkların duruşma salonunda nazır bulunmalarını talep ediyoruz ve bu aşamada ayrıca sanıkların tutuklanmasını talep ediyoruz" diye konuştu. Duruşmaya saat 14.00'e kadar ara verilirken, aranın ardından iddianamenin okunmasına geçilecek.