Çin’de 2019 yılının Aralık ayında ortaya çıkan korona virüs tüm dünyayı etkisi altına aldı. Bu virüs nedeniyle Çin’e geçtiğimiz aylarda sokağa çıkma yasağı getirilip fabrikaların üretimi durduruldu. Virüs Çin’de kontrol altına alınmaya başlandığında ise fabrikalara yüzde 30 kapasiteyle çalışma izni verildi. Türkiye’de de virüsün ilk görüldüğü 11 Mart tarihinden bu yana alınan tedbirler kapsamında AVM’lerin geçici olarak kapatılması, teknolojik ürün satan zincir mağazalarında ‘online’ satışa dönmesi birçok ürünün fiyatlarının da geçen aylara göre artmasına neden oldu. Geçen yıl 18 milyar 497 milyon dolarlık ithalat yapılan Çin’de fabrikalardaki duraksama ülkedeki yedek parçadan kimyasal maddelere, ayakkabıdan plastiğe, elektronikten çeşitli gıda maddelerine kadar birçok yelpazede Türkiye’nin önemli ticari ortaklarından olan Çin’de, üretim tesislerinin düşük kapasitede çalışması, ülkedeki birçok ürünün stoklarının hızla erimesine yol açtı. “Stoklar bitmek üzere” Çin’de üretilen bir klima markasının Türkiye distribütörü olan Global İklimlendirme İthalatçılar ve İhracatçılar Derneği Başkanı Ergün Kurluk, en çok etkilenen ürünlerin başında elektronik ürünlerin geldiğini bildirdi. Kurluk, önümüzdeki aylarda sezonluk ürünlerde ciddi sıkıntılar yaşanabileceğini belirterek, şunları söyledi: “Şu anda bazı firmaların ellerinde stok ürünleri olduğundan dolayı bu henüz hissedilmedi. Sezonluk ürünlerde yani klimada Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yoğunluk olacağı için şu an bir hissiyat olmadı. Üreticilerin elinde cihaz olmadığında son derecede ürün bulamama gündeme gelecek. Önceden sipariş verdiğimizde 100 günde gelen ürün şuanda 200 günde gelecek durumda. Firmaların ellerindeki stoklar ne kadar yeter, ne kadar yetmez bu tartışılır ancak geçtiğimiz 2 yılda bütün firmalar minimum stokla gitmeye başladı. Şimdi haliyle minimum stoklar var. Önümüzdeki günlerde ürün bulmada bir takım sıkıntılar yaşanacak.” “Fiyat artışı gözleneceği aşikar” Türkiye’deki fabrikaların tam anlamıyla ürün üretmediğini kaydeden Kurluk, “Üreticilerde burada tam mamul üretmiyor. Yedek parçaları Çin’den geliyor. Oradaki aksamalardan dolayı mesela şuan fırın üreten firmalar termostatı Çin’den getiremedikleri için ürünü bitmiş halen getiremiyorlar. Bu da bir takım ekonomik sıkıntılar yaşamaya gebe. Ürünlerde stokları olan arkadaşlarımız geçen sene ve evvelki senelerde talep çok olmadığı için fiyat artışı gözlenmedi. Fakat önümüzdeki günlerde bunların fiyat artışı olarak gözleneceği aşikar” ifadelerini kullandı. “Birçok fabrikanın stoku bitmiş vaziyette” Dövizin yüzde 15 oranında arttığını bu nedenle de elektronik ürünlerde zam olacağını belirten Kurluk, “Bizim sektörümüzde fiyat değişiklikleri 6 ila 8 ayda bir hesaplanır. Şimdi stokları olan fabrikalarda bunu çok değiştirmeden sunarlar. Birçok fabrikanın stoku bitmiş vaziyette. Yeni ürünleri gelmekte ancak fiyatları kur farkından dolayı yüzde 15 oranında değişmekte. Önümüzdeki günlerde fiyatlarda yüzde 25-30 oranında değişikliği söz konusu. Vatandaş bence ihtiyaçlarını ertelemesin. Hatta 2-3 ay sonra alacağı ürünü bile şimdiden alsın. Çünkü şimdi alırsa yüzde 15-20 oranında avantajı olur. Çünkü geçmiş yılların fiyatlarıyla alacaktır hala. Bana göre bir an önce ürünlerini almalılar” dedi. “Çin kendi parasıyla Amerikan doları karşısında devalüe oldu” Geçen aylarda 5 bin 700 liraya satılan bir teknolojik ürünün şu anda 8 bin lira civarında satılması örneğini veren Kurluk, “Zaten bu ürünler aslında 8 bin lira civarındaydı. Geçtiğimiz yılların ekonomik anlamda ürünlere talep olmamasından dolayı üretici ve ithalatçı stok eritmeye gidip, eski kurları baz aldılar. Şimdi de haliyle yeni gelen ürünler yeni kur ile hesaplanınca fiyatları oralardadır. Şu anda Çin kendi parasıyla Amerikan doları karşısında devalüe oldu. Çin’de önümüzdeki günlerde bir zam konuşuluyor. Geçtiğimiz ay zaten yüzde 15 zam yaptılar ve bu ürünler henüz gelmedi. Bu ürünler geldiğinde fiyatlar piyasaya yansıyacak ve yukarıya doğru tırmanacaktır. Üreticiler bu fiyatları yansıttı nihai tüketiciler de ihtiyaçlarını ötelemediği takdirde avantaj sağlayacaktır” diye konuştu.