Çerkeslerin Kafkasya’dan sürgün edilmeleri, her yıl 21 Mayıs tarihinde düzenlenen çeşitli ekinliklerle anılarak hafızalarda korunmaya çalışılıyor. Yaşananların soykırım olduğunu savunan Çerkesler, dünyanın bu acıyı tanımasını ve Rusya’dan da resmi bir özür bekliyor. 1864 yılında Çarlık Rusya’sı tarafından gerçekleştirilen Çerkes sürgününün 155’inci yılında, Mersin’de yaşayan Çerkesler de düzenledikleri tören ile ağıtlar yakarak atalarını andılar. Kafkas Kültür ve Yardımlaşma Derneği tarafından Özgecan Arslan Barış Meydanı’nda düzenlenen anma töreni, sürgün tarihine dikkat çekmek amacıyla saat 21.00’de gerçekleştirildi. Geleneksel kıyafetleri ile çok sayıda Çerkes’in katıldığı törende, sürgün yolunda hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulunularak, Kur’an-ı Kerim tilaveti yapıldı. “Sürgünde 500 bin Çerkes hayatını kaybetti” Daha sonra günün önemine ilişkin konuşan Dernek Başkanı Güner Savrun, 21 Mayıs’ın, milyonlarca Çerkes’in anayurtlarından sökülüp dağıtılışı, yüz binlerce Çerkes’in sürgün yollarında kırılışı, Karadeniz’in soğuk ve karanlık sularına gömülüşleri olduğunu vurgulayarak, “21 Mayıs soykırımdır, sürgündür” ifadesini kullandı. 1763-1864 yılları arasında 101 yıl süren Rus-Kafkas Savaşlarında 500 binden fazla Çerkes’in hayatını kaybettiğini belirten Savrun, Çerkeslerin mağlubiyetiyle sonuçlanan savaş sonrasında, 21 Mayıs 1864 tarihinde Çarlık Rusya’sının kolonyalist (sömürgeci) politikaları çerçevesinde yaklaşık 1,5 milyon Çerkes’in, başta Osmanlı toprakları olmak üzere değişik ülkelere sürgün edildiğini söyledi. Ancak sürgün sırasındaki yol şartları, salgın hastalıklar ve açlık gibi nedenlerden resmi olmayan rakamlara göre 500 bin Çerkes’in hayatını kaybettiğini aktaran Savrun, “Bugün, yaşanan tüm bu acılara ve dağılmışlığa karşın Çerkesler, varlıklarını ve kimliklerini koruyor, yaşatıyorlar. Üzerinde yaşadıkları tüm ülkeleri vatan bilip içeride hainlere, dışarıda düşmanlara karşı savunuyor, birlikte yaşadıkları halkları kardeş sayıp barış ve huzur içerisinde yaşıyorlar. Bu nedenle 21 Mayıslar direniştir, başkaldırıdır, diriliştir ve varoluş mücadelesidir. Bu inanç ve kararlılıkla soykırımda ve sürgün yollarında kaybettiğimiz atalarımızı saygıyla anıyoruz” diye konuştu. Tiyatral gösterilerin de yer aldığı törende, konuşmanın ardından soykırımın unutulmaması için ant içen Çerkesler, sürgün yollarında yaşamını yitirenler için ağıt yakarak, denize siyah çelenk bıraktılar.