Sadece Adana’da tüketilen ve bu bölgeye özgü yöresel bir yiyecek olan şırdan, genç yaşlı herkesin severek yediği bir yemek.
Adana’ya özgü şırdan ya da geleneksel adıyla şırdan dolması, genellikle akşam saatlerinden sabahın ilk ışıklarına kadar, kentin hemen her köşe başında kurulan tezgahlarda satılır.
Yoğun ilgi nedeniyle diğer illerden Adana’ya her gün 5 bin şırdan gelmesine rağmen, bu sayı kente yetmiyor. Gaziantep, Şanlıurfa, Balıkesir Susurluk, Mardin ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden günlük kesilen 5 bin küçükbaş hayvanın sakatatları, her gün çiğ olarak Adana’ya getiriliyor.
Çevre illerden geliyorlar
Adana Kasaplar Odası Başkanı Murat Saruhan Yağmur, kentteki şırdan yeme kültürü nedeniyle güneydoğu ve çevre illerden gelen şırdanların Adana'da toptancılar tarafından hazırlanıp satıldığını belirtti. Yağmur, “Adana’mıza günlük olarak belirli illerimizden 5 bin şırdan girmektedir. Şırdanlarımız Adana’daki 3 alıcı firma tarafından toplanıyor ve daha sonra temizlenip, içleri doldurulup satıcılara dağıtılıyor. Ancak Adana’ya geçtiğimiz yıllarda günlük 10-15 bin şırdan gelirken bu rakam bu sene 4-5 bin şırdana düştü. Bunun da sebebi hayvan kıtlığı” dedi.
Şırdan Adana’nın şırdanıdır
Yağmur, Adana kebabı ve şalgam suyunun Adana Ticaret Odası (ATO) tarafından tescillendiğini, şırdanın da tescillenmesi gerektiğini söyledi. Murat Saruhan Yağmur, “ATO'nun meslek komitesi vardır elbet. Onlar bu işe el atmazlarsa ben atarım. Gerekli yazışmaları yaptıktan sonra Adana'ya bu şırdanı belgelettiririm. Çünkü şırdan Adana'nın şırdanıdır” diye konuştu.
Şırdan yetmiyor
Adana’da şırdan, yaz-kış tüketiliyor. Genç-yaşlı Adanalılar şırdana yoğun ilgi gösteriyor. Soğuk kış günlerinde bile, vatandaşlar şırdan tezgahlarının önünde kuyruklar oluşturuyor. Adana’da şırdancılık yapan esnaf ise şırdan bulmakta zorluk çektiklerini söylüyor. Hayvan kesimleri az olduğu için bu sıkıntının yaşandığını belirten esnaf, ithalatla bu sorunun çözülebileceğini düşünüyor.
1.5 saat kazanda kaynıyor
Her küçükbaş hayvandan bir şırdan çıkıyor. Daha sonra mezbahanelerde yıkanıp şırdan imalathanelerine geliyor. Burada da aşamalardan geçerek, büyük bir aşamadan geçiyor. İçi doldurulduktan sonra ise, 1 buçuk saat civarında büyük kazanlarda kaynayıp daha sonra müşterilere sunuluyor.
Şırdan nedir?
Şırdan, sadece Adana’da tüketilen tek yemektir. Şekil itibariyle biraz sıra dışı olan şırdan, Adana’nın milli yiyeceği diye adlandırılır. Bu yemeğin asıl adı şırdan dolmasıdır. Şırdan, küçükbaş hayvanın midesinin dört bölümünden biridir. Adana’da kesilen hayvanlar yoğun talebi karşılamadığı için diğer şehirlerden de şırdan getirilir.
Şırdan kokoreç gibi sakatattan yapılan bir yiyecektir. Midenin diğer bölümlerinden ayrılan şırdan temizlendikten sonra limon ve tuz ile aklaştırılır. İçi baharatlı pirinç ile doldurulduktan sonra açık bölümü dikilerek haşlanır. Her köşe başında bulabileceğiniz şırdancılar, Adana’da ağırlıklı olarak Kuruköprü’de yoğunlaşmıştır. Kuruköprü dışında Kenan Evren Bulvarı, Barajyolu gibi mekanlarda lokantalarda bulunabilir. Bazı lokantalar şırdanın toplanıp temizlenmesinden müşterinin önüne gelene kadarki süreci kendisi yapar.
Şırdan dolması hazırlanırken genellikle kuzunun şırdanı tercih edilir. Şırdan, Adana'da, "adana kebap" ve "şalgam" kadar yaygın olan bir yiyecek olmasına rağmen Adana dışında pek bilinmeyen bir yiyecektir.
Yenirken üzerine tuzlu kimyon ve pul biber serpilir.