Suriye'de 21 Ağustos'ta rejim tarafından sivil halka karşı kimyasal silah kullanılmasının ardından ABD'nin Suriye'ye olası müdahalesi gündeme geldi. Muhtemel yöntemler arasında 2011'de Libya müdahalesi benzeri deniz ve hava kuvvetleriyle desteklenmiş çok uluslu bir gücün kullanılması öne çıkarken, insansız hava araçlarının kullanıldığı çeşitli yöntemlerde tartışılıyor.
Suriye'de 21 Ağustos'ta rejim tarafından sivil halka karşı kimyasal silah kullanılmasının ardından Suriye konusunda bir karara varmaya çalışan ABD bölgedeki varlığını artırmaya başladı. ABD Savunma Bakanlığı, yönetim tarafından alınacak muhtemel bir müdahale kararını desteklemek için Akdeniz askeri gemi sevk edilmesini doğrularken, Amerikan, İngiliz ve Fransız üst düzey askeri yetkililerde Ürdün'ün başkenti Amman'da bir araya geldi. Toplantıda bölge ülkelerinin yanında çeşitli Avrupa ülkelerinden de askeri temsilciler hazır bulundu.
EKONOMİK KISINTILARA RAĞMEN ÇOK GÜÇLÜ
ABD'nin liderliğinde uluslararası müdahale ihtimali giderek artarken, uzmanlar da muhtemel bir müdahale durumunda izlenecek stratejiler hakkında öngörülerde bulunuyor. ABD, ekonomik kriz sebebiyle askeri harcamalarında kısıntıya gitmesine rağmen hala dünyanın en büyük askeri gücü. Halen dünya genelinde 750'den fazla askeri üs ve 1,4 milyon aktif görevdeki asker sayısıyla ABD, dünyanın olduğu kadar Ortadoğu'nun da en önemli aktörü.
GÜDÜMLÜ FÜZELERLE AKDENİZ'DEN VURULABİLİR
Muhtemel bir müdahale konusunda çok çeşitli senaryolar mevcut. Bunlardan ilkine göre ABD, Suriye'nin hava sahasını kullanmak yerine Akdeniz'den savaş gemileri ve denizaltılardan atacağı isabet oranı oldukça yüksek güdümlü füzelerle Suriye'yi vurabilir. ABD, 6. filonun görev alanında yer alan Akdeniz'e şimdiden 4 savaş gemisi gönderdi. Bunlardan havada manevra yeteneğiyle donatılmış güdümlü Tomawahk füzeleri ve çeşitli uzun menzilli silahlarla dolu iki gemi Doğu Akdeniz'de yani Suriye sahiline yakın bölgede konuşlanmış durumda. Bunların dışında ABD'nin bölgede iki uçak gemisi ve nükleer güce sahip bir de denizaltısı bulunuyor.
İngiltere'nin ise bölgede biri helikopter gemisi, ikisi firkateyn olmak üzere toplam 4 savaş gemisi bulunuyor.
MUHTEMEL SEÇENEK ÇOK ULUSLU MÜDAHALE
Libya lideri Muammer Kaddafi'nin 2011'de devrilmesi sırasında kullanılan stratejinin bir benzerinin kullanılması en muhtemel seçenek olarak görülüyor. Buna göre deniz ve hava kuvvetlerinin rol aldığı ve güdümlü füzelerle desteklenmiş ABD ve müttefiki ülkelerin rol alacağı çok uluslu bir saldırı söz konusu. Suriye ile Libya arasındaki temel fark ise Suriye hava kuvvetlerinin mukavemet gücünün Libya'nınkinden çok daha yüksek oluşu.
KULLANILABİLECEK ÜSLER
Savaş uçaklarının kullanılması askeri üslerin kullanılması ihtimalini de beraberinde getiriyor. Bu konuda İngiltere'nin Kıbrıs'taki Ağrotur ve Dikelya üsleri Suriye'ye en yakın üs olarak dikkati çekiyor. Bunlar dışında operasyonlarda kullanılabilecek yakınlıktaki diğer üsleri ise Türkiye'deki İzmir ve İncirlik, Kuveyt'teki Ali Al Salem, Ahmed Al Jaber ve Arifjan üsleri. Bunlar dışında ABD'nin Suudi Arabistan, Katar, Bahrey, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde de askeri hava üsleri, Umman Körfezi'nde ise 5. filoya ait savaş gemileri de mevcut.
Irak Başbakanı Nuri El-Maliki'nin bir Fransız haber ajansına verdiği röportajda muhtemel bir müdahale için Irak'ın hava sahasının kullanılmasına izin vermeyecekleri yönündeki açıklamasının ve dün de Russia Today'de ismini açıklanmayan Ürdünlü bir hükümet yetkilisinin Ürdün hava sahasının Suriye'ye karşı kullanılmasına izin vermeyecekleri yönündeki iddiaları sonrasında Akdeniz bölgesi haricindeki üslerin kullanılması ihtimalini oldukça zayıflatmış durumda. Bu durumda, seçenek olarak geriye uçak gemilerine ek olarak, ya Kıbrıs adasındaki İngiliz üslerinin, ya da Türkiye'deki ABD üslerinin kullanılması kalıyor ki, Kıbrıs'ta son günlerde yaşanan hareketlilik bu ikinci seçeneği daha da güçlendiriyor ama müdahalenin kesinlik kazanmasıyla hesapların değişmesi de kuvvetle muhtemel.
ABD'nin yanında müttefiki İngiltere ve Fransa'nın da Ortadoğu'da çok sayıda askeri üssü bulunuyor fakat bu üslerin kullanılma ihtimali de şimdilik oldukça zayıf görünüyor.
Türkiye'ye gelince, ABD ve müttefiklerinin Türkiye'deki üslerin kullanmasıyla ilgili bir talebi henüz gündeme gelmedi. İncirlik hava üssündeki hareketsizlik de bu durumu doğruluyor. Bu bakımdan tezkere tartışmaları oldukça erken başlamış gibi görünüyor.
NOKTA OPERASYONLAR İÇİN İHA'LAR
Diğerlerine göre oldukça zayıf fakat tamamen de göz ardı edilmeyen bir başka seçenek ise insansız hava araçlarının (İHA) kullanılması. Uzun süredir ABD tarafından Yemen, Pakistan ve Afganistan'da yürütülen hava operasyonlarında kullanılan İHA'ların savaş uçaklarına göre en büyük dezavantajı ise taşıma kapasitesi. Buna karşılık İHA'lar, uzun sürede havada kalabilme, uzun mesafeler kat edebilme ve en önemlisi can kaybı riskini ortadan kaldırma gibi olumlu özellikleriyle dikkati çekiyor.
Editör: Barış Köksal