Sınavda Bilmemiz Gerekenler

Öğrencilerin içinde bulundukları tüm ortamlar onları ders başarısı ile kıyaslama eğilimindedir. Okulda öğretmenler başarılı olmaları yönünde daima yönlendirir, hatta bazı öğretmenler derslerinde başarılı olanları daha fazla önemser. Çoğu özel eğitim kurumu tamamen sınava ilişkin gidilen yerlerdir ve alınan sınav puanları neredeyse isminizden önde gelir. Aile ortamında anne - babalar daima ders çalışması yönünde uyarırlar ve bazıları için çalışsalar da yeterli gelmez. Eve gelen misafir derslerinizi sorar, komşunun çocuğunun notları evinizde sizin notlarınızdan daha iyi bilinir. Nereye giderseniz gidin her zaman "Dersler nasıl?" sorusunu duyarsınız. 

Sınav öncesi ve sınav esnasında ortaya çıkabilen fiziksel belirtilerin farkına varmak, bunları kontrol etmeyi öğrenmek de önemlidir. “Çünkü kaygı anında otonom sinir sistemi etkin olur ve vücutta savaş veya kaç tepkileri görülür. Bunlar: çarpıntı, terleme, titreme, ağızda kuruluk, nefes darlığı, sıcak / soğuk basması vb. belirtilerdir.” Öğrencinin sınav öncesinde ve sınav esnasında oluşan bu gibi belirtileri kontrol etmeyi / gevşemeyi öğrenmesi işine yarayacaktır. “Bunun için uygulayacağımız nefes egzersizleri / diyafram çalışmaları etkin bir rol oynamaktadır. Birey bu tür çalışmalarla kendisini rahatlamış ve motivasyonunu yükselmiş hisseder. Otonom sinir sistemini pasifize ederek farklı fizyolojik belirtileri önlemiş olur.” Tüm gelişmiş batı ülkelerinde etkin nefes alıp vermenin önemi bilinir ve küçük yaşlardan itibaren çocuklara uygulatılır. Etkin nefes almak ile tüm bedene oksijen teneffüs eder, beynimize oksijen gider ve algılarımız açılır.

Öğrenci başarısında önemli noktalardan biri de ailedir. Anne - baba ve yakın çevredekilerin söz ve tutumlarının da öğrencinin düşüncelerini, performansını etkilediği bilinmektedir. Baskıcı, otoriter, çocuğa söz hakkı tanımayan, mükemmeliyetçi ve onu küçük gören ebeveynlerin çocuklarının özgüvenlerinin daha düşük olduğunu ve sınav kaygılarının yüksek olduğunu gözlenmektedir. Ebeveyn ve yakın çevrenin de destekleyici yaklaşımı öğrencinin kaygısının azalmasına destek olacaktır. Başarılı bir hayat yaşama isteğimizin olması çok normaldir ancak bunun kendimizi mutlu edebilecek şekilde yaşanması daha önemlidir. Belki çocuklarınıza, öğrencilerinize, tanıdıklarınıza mutlu olmalarını sağlayacak öneriler ya da örnekler sunmak onların kendilerine güvenmesine ve kişisel gelişimlerine katkı sağlayacaktır. 

Sınavdan Önce Dikkat Etmeniz Gereken Durumlar

1. Nasıl rahatlayacağınızı ve gevşeyeceğinizi öğrendiğinizden emin olun. Kriz anında nasıl davranacağınızı bilirseniz kendinizi daha güvende hissedebilirsiniz.

2. Komik bir film, eğlenceli bir kitap ya da dergi okumak rahatlatır.

3. Ne kadar kaygılı olursanız olun sınava yakın bir zamanda örneğin bir gece önce ya da aynı sabah çalışmayın. Ilık bir duş alın, kısa bir yürüyüş yapın, sizi kaygılandırmayacak insanlarla sohbet edin.

4. Sınavdan önce normal hayatınızda değişiklik yapmaya çalışmayın. Örneğin normalde yedi saat uyuyorsanız ve bu yeterli geliyorsa, sadece sınav olduğu için daha erken yatmaya çalışmayın. Çünkü uyuyamazsanız, kaygınız artar. Alışık olmadığınız aktiviteleri de sınavdan önce yapmayın, alışık olmadığınız yemekleri yemeyin. Sadece bazı değişiklikler yapabilirsiniz: Örneğin sabah kahvaltısı yapamıyorsanız bile bir şeyler yemeye çalışın. Birkaç tuzlu bisküvi de olur. Önemli olan midenizin boş olmamasıdır.

6. Sınavın nerede ve saat kaçta olduğunu bildiğinize emin olun. Sınav yerine çok geç ya da çok erken gitmeyin. Erken gitmek, sizin gibi kaygılı olanlarla konuşmak ya da söylediklerine kulak misafiri olmak sadece kaygınızı yükseltir. Geç kalmak da aynı şekilde…

7. Tüm materyalinizi (kalem, silgi, kalemtıraş, vs.) aldığınıza emin olun. Hatta bunun için bir liste hazırlayıp her birini çantanıza yerleştirdikçe yanına bir işaret koyabilirsiniz.

8. Ders materyalini evde bırakın. Son dakika göz gezdirmeye çalışmak sadece kaygınızı artırır.

9. Dinlenmek için olsa dahi teknolojik aletlerden özellikle akıllı telefonlardan uzak durmaları gerekmektedir. Teknolojik aletler zihni yoracağı için beynimiz daha fazla yorulmakta ve daha fazla efor sarf etmektedir. Bu nedenle öğrenci daha fazla yorulur. Bu konunun detayları anlatılarak öğrenci bilinçlendirilmelidir.

Sınav Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

1. Sıraya oturduğunuzda rahat olduğunuza emin olun. Tuvalete gitme ihtiyacınız varsa giderin. Eğer çok terliyor ya da üşüyorsanız kıyafetlerinizde ona göre bir ayarlama yapın. Daha önce çalıştığınız nefes egzersizlerini / diyafram çalışmalarını birkaç kez uygulayın. Gerçekten rahat olduğunuza inandığınızda sınav kâğıdına bakın.

2. Aklınıza olumsuz ve kaygınızı artırıcı düşünceler geliyorsa, içinizden "Dur!" deyin. Bu yolla düşüncelerinizin önüne geçtikten sonra o an için uygun stratejiyi belirleyin (gevşeme, nefes egzersizleri / diyafram çalışmaları vs.).

4. Olumsuz düşünceleri sorgulayın ve daha işe yarar, daha gerçekçi alternatifler bulmaya çalışın.

Örneğin: "Bu sınavdan yüksek not alamazsam mahvolurum." yanlış düşüncedir. Onun yerine "Sınava çalıştım ve yüksek not almak için elimden geleni yapacağım. Bu dünyanın sonu değil." diye düşünmek doğru olur.

5. Etrafınızdakileri görmezden gelmeye çalışın. Düşünmek için kafanızı kaldırdığınızda insanlara değil pencereden dışarıya, tavana ya da yere bakmaya çalışın.

7. Zamanı ayarlayın. Gözünüz saatinizde olsun. Bir soruyla uğraşmayı bırakmak ve diğer soruya geçmek için uygun zamanı böylece anlayabilirsiniz.

8. Kaygınız giderek kötüleşirse kalemi kâğıdı bırakın. Gözlerinizi bir süreliğine kapatın ve nefes egzersizleri / diyafram çalışmaları deneyin.

9. Kaygınızdan tamamen kurtulmaya çalışmayın, çünkü bir miktar kaygı gerekli ve doğaldır. Kaygı duyabileceğinizi kabul edip onu kontrol altında tutmaya çalışın.

Değerli Veliler, Çocuklarınıza Güvenin ve Kaygılanmayın

Bilinçli ailelerin isteyebileceği en önemli şey: çocuklarının özgüvenli olması, duygu ve düşüncelerini karşı tarafa güzel bir şekilde aktarabilmesi, gereken yerlerde parmak kaldırabilmesi ve kendisini güzel bir şekilde ifade edebilmesidir. Ailelerin çoğu sınava girecek olan çocuklarından daha kaygılı. Bu kaygıyı onlara yansıtmadıklarını düşünseler de yansıtıyorlar. Oysa bu girilecek sınavdan daha büyük bir sorumluluk ve yüktür. Ailesini hayal kırıklığına uğratma, onların gözünde değersizleşme korkusu, tüm sınavların yaratacağı kaygıdan büyük bir kaygı yaratır ve özgüvenlerini kaybetmelerine sebebiyet verir. Bu nedenle sevgili aileler kaygılanmayın. Çocuklarınıza, çalışmalarına ve kendi katkınıza güvenin. Onların sınav stresini artırmayın. Çocuklarınızın sizler için her sınavdan, her başarıdan, her kazançtan önemli olduğunu hatırlayın ve bunu onunla paylaşın. Tüm öğrencilerimize TEOG ve hayat sınavında başarılar dilerim.
Editör: Barış Köksal