Kanal tedavisinin yapılmasını gerektiren belirtiler, tedavi aşamaları, tedavi sonrasında dikkat edilmesi gerekenler hususunda hastaları bilgilendiren Dt. İzci, yazısında şunlara değindi;
Dişin içinde, damar-sinir uzantılarının (pulpa) iltihaplanmalarını tedavi etmek amacıyla yapılan işlemlere kanal tedavisi denir. Pulpa, çeşitli nedenlerle iltihaplanabilir veya bakteriyel ortamın yerleşmesiyle enfekte olabilir. Bu durumda, pulpa dokusunun diş içerisinden çıkartılarak kanal boşluğunun temizlenmesi, şekillendirilmesi ve doku dostu kanal dolgu maddeleri ile doldurulması gerekir. Bu işlemler bütünü, kanal tedavisi olarak tanımlanmaktadır.
Günümüz diş hekimliğinin temel amacı dişlerin ağızda tutularak hastanın çiğneme fonksiyonunun devamlılığını sürdürmektir.
Geçmiş yıllarda, iltihaplanmış dişlerde tek tedavi şekli diş çekimi iken günümüzde, yaptığımız kanal tedavileri sayesinde dişleri ağızda tutarak uzun süre fonksiyonunu devam ettirmesini sağlayabilmekteyiz.
Kanal tedavisi yapılmasını gerektiren belirtiler nelerdir?
Dişte spontane görülen ağrı,
Geceleri artan/uyandıran ve ağrı kesicilerle bile dinmeyen ağrı,
Soğuk, sıcak veya dişe temas gibi bir dış etkenle tetiklenen ağrının uzun süreli devamlılığı,
Dişin etrafında, dişetinde ve/veya ilgili lenf bezlerinde görülen şişlik,
Dişin enfekte olması sonucu oluşan fistül veya dişte renkleşmeler
Dişin travma görmesi
Bununla birlikte, yanlış bilinen bir diğer gerçek ise canlılığını yitiren dişler herhangi bir ağrı şikayeti oluşturmayabilir. Bu durum, kanal tedavisi ihtiyacının olmaması olarak algılanmamalıdır.Çünkü hastalarımızın ağız içi muayenelerine ek panoramik röntgen filmleri ile endikasyonlarımızı desteklemekteyiz.
Bu hususta hastalarımızın dikkat etmesi gereken en önemli nokta ağrı şikayeti gerekçesi ile diş hekiminizin bilgisi olmadan alacağınız ilaçlar -özellikle antibiyotik türevi ilaçlar- ağrınızı sadece geçici bir süre için baskılayacaktır, tedavinizi erteleyecektir. Ayrıca uzun süre kullanılan antibiyotikler bakteriyel ortamı daha dirençli hale getirmekte ve dişin tedavisini zorlaştırmaktadır.
Kanal tedavisinin aşamaları nelerdir?
Bu süreçteki aşamalar sırasıyla;
Dişin ve çevre dokuların bölgesel anestezi ile uyuşturulması,
Dişin çevre dokulardan izole edilmesi,
Kök kanallarına giriş için endodontik kavitenin hazırlanması,
Kök kanalında çalışma uzunluğunun saptanması,
Kök kanalı boşluğunun yeniden şekillendirilmesi,
Kök kanalı boşluğunun temizlenmesi ve irrigasyonu,
Kök kanallarının sızdırmaz bir şekilde doku dostu materyeller ile doldurulması.
Bu işlemler sırasında dişten en az 2 adet radyografi alınır. Bazı vakalarda bu sayı artabilir.Tedavi, dişin durumuna göre 1 veya birden fazla seans sürebilir.Pansumanı yapılan dişin kök kanallarına bakterileri yok etmek amacıyla ilaç konulabilir. Bu ilacın etki edebilmesi için kanalların içinde en az 5–7 gün kalması gereklidir. Bu süre zarfında diş, geçici bir dolgu maddesi ile kapatılır.
Tedavi sonrasında hasta nelere dikkat etmelidir?
Tedavi sonrası hastanın ilk 2-3 gün dişinde ağrı hissetmesi normaldir. Bu süreç hastanın tamamen iyileşme mekanizmasıyla orantılı olup 7-10 günlük takip eden günlerde de seyrini koruyabilir. Hastalarımız tavsiyelerimiz ışığında ağrı kesici kullanabilir. Bazı vakalarda tedaviye destek olarak hastanın antibiyotik kullanması gerekebilir. Hastalarımız tedavi sonrası normal hayatına dönebilir, bununla birlikte dişteki ve bölgedeki uyuşukluk geçmeden herhangi bir yiyecek yememelidir kontrolünü sağlayana dek sıvı tüketimi yapmamalıdır. Buna ek olarak, dişin üst restorasyonu tamamlanmadan sert ve yapışkanlı gıdalardan uzak durulmalı ve yumuşak bir diyet programı uygulanmalıdır.
Bitim seansında ise hastalarımıza dişin madde kaybına göre önerilen kalıcı dolgusu ve/veya kuron kaplaması ile restorasyonu yapılır.
