Deniz kaplumbağası, uydu takip sistemi sayesinde denizde de gerek güzergahı gerekse yaşamı açısından izlenebilecek.

Mersin’de 2012 yılı Haziran ayında biri Kızkalesi, diğeri Mezitli sahilinde kafalarına sert cisimle vurularak yaralanan ve karaya vuran chelonia mydas ve caretta caretta cinsi iki dişi deniz kaplumbağası, merkez Mezitli ilçesi Davultepe Mahallesi sahilindeki 100. Yıl Parkı içinde bulunan Orman ve Su İşleri Bakanlığı 7. Bölge Müdürlüğü Mersin Şube Müdürlüğü’ne bağlı Mersin Deniz Kaplumbağaları Kurtarma, Rehabilitasyon ve Bilgilendirme Merkezi’nde tedaviye alındı. ‘Korikos’ ve ‘Kilikya’ adı verilen iki deniz kaplumbağasının tedavileri 3 yıl sürdü. İyileşmelerinin ardından dalış problemi yaşayan kaplumbağalar, İstanbul Sea Life Akvuryum’a nakledilerek yeniden dalış yeteneklerine kavuştu. Sea Life, kaplumbağaların izlenmesi için gerekli olan uydu takip sistemi için de sponsor oldu. 3 yıllık insanüstü bir çabayla yaşama döndürülen iki kaplumbağa, bugün düzenlenen törenle birinin üzerine uydu takip cihazı takılarak ve markalanarak yaşam alanları denize bırakıldı.

Rehabilitasyon Merkezi’ndeki törene, Mersin Valisi Özdemir Çakacak, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Burhanettin Kocamaz, Mersin Üniversitesi (MEÜ) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet İsmail Yağcı, MEÜ Deniz Kaplumbağaları Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Serap Ergene ile gönüllü gençler katıldı.

“DENİZ KAPLUMBAĞALARI İNSANLIĞIN EN ÖNEMLİ MİRASLARINDAN BİRİDİR”

Törende konuşan Vali Çakacak, dünyanın okyanuslarında, denizlerinde kilometrelerce yol kat eden deniz kaplumbağalarının, deniz ve kıyı ekosistemlerinin sağlığı açısından vazgeçilmez ve tamamlayıcı bir role sahip olduklarını söyledi. Ancak, özellikle son 200 yıl içerisinde artarak devam eden denizlerdeki insan faaliyetlerinin bu canlıların yaşama şansını gittikçe azalttığına dikkat çeken Çakacak, “Dünyada bulunan kaplumbağa türlerinden 5 tanesi ülkemizde çeşitli sahillerde yaşam ve üreme alanı bulmaktadır. Kaplumbağalar hayata gözlerini açtıkları kumsalları aynı zamanda üreme alanı olarak da seçmektedirler. Dolayısıyla hem ülkemizde hem ilimizde bulunan bu alanlar son derece önemli zenginliklerdir. Tehdit altında olan bu kaplumbağaların güvenli bir şekilde yaşamaları, ergenliğe ulaşmaları ve nesillerinin devamı için üreme alanlarının kontrol altında bulundurulması, bunların hayatını tehlikeye atmayacak şekilde bu alanların muhafaza edilerek korunması hayatiyetleri açısından son derece önemlidir” dedi.

“Deniz kaplumbağaları, insanlığın en önemli, en zengin miraslarından biridir” diyen Çakacak, bu mirası koruma adına rehabilitasyon merkezinde yapılan çalışmaların çok önemli olduğunu belirterek, “İlimizde deniz kaplumbağaları 5 bölgede üreme imkanı bulmaktadırlar. Bu son derece önemli zenginliktir. Bugün iki deniz kaplumbağasına uydu alıcısı takarak ve markalayarak denize yolcu edeceğimiz deniz kaplumbağalarımızın bilimsel araştırmalara ışık tutacak bilgilere ulaşmamıza vesile olmasını temenni ediyorum” diye konuştu.

“UYDU TAKİP SİSTEMİ İLE PEK ÇOK ÖNEMLİ VERİYİ KAYDEDECEĞİZ”

Orman ve Su İşleri Bakanlığı 7. Bölge Müdürü Boz ise Türkiye’deki 20 yuvalama kumsalından 5’inin Mersin’de bulunduğunu dile getirerek, Mersin’de 2014 yılında toplam deniz kaplumbağası yuva sayısının da 2 bin 568’e ulaştığını bildirdi. Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’ne bugüne kadar 27 hasta kaplumbağa girişi olduğunu, bunlardan 19’unun tedavilerinin tamamlanarak denize bırakıldıklarını anlatan Boz, “Merkezde şu anda 4 deniz kaplumbağası bulunmaktadır ve hepsinin tedavisi tamamlanmıştır. Bunlardan ikisi bugün denize bırakılacak. Bunlardan birinin üzerine uydu takip sistemi takılacak. Böylece kaplumbağa hakkında denizde izlediği güzergah, dalış derinlikleri, kat ettiği mesafe gibi pek çok önemli veri takip edilecek. İlimiz kumsallarını yumurtlamak için kullanan deniz kaplumbağalarının göç güzergahlarının belirlenmesi, türün korunmasına da önemli katkılar sağlayacak” ifadelerini kullandı.

MEÜ Deniz Kaplumbağaları Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ergene de Kilikya ve Korikos’u bugün denize yolcu edeceklerini, ancak uydu takip sistemi sayesinde nerede olduklarını ve ne yaptıklarını da takip edeceklerini kaydetti. Prof. Ergene, daha sonra deniz kaplumbağaları ile ilgili geniş bir sunum yaptı.

Konuşmaların ardından, törene katılanlar iki deniz kaplumbağasını denize yolcu etmek üzere sahile geçti. Vali Çakacak, burada kaplumbağanın birini markaladı. Daha sonra birinin üzerine uydu takip sistemi takılan iki deniz kaplumbağası, görevlilerin yardımıyla havuzdan çıkarılarak kumsala bırakıldı. Deniz kaplumbağaları, biraz ürkek de olsa denize ulaşırken, alkışlarla Akdeniz’e yolcu edildi. Denizde bir süre iki balıkadam tarafından kontrol edilen kaplumbağalar, daha sonra meraklı bakışlar arasında gözden kayboldular.

Editör: Barış Köksal