Türkiye tam anlamıyla devletin söz verip te bir türlü yerine getirmediği kaynak beklerken ölüp giden projelerin mezarlığıdır.
O kadar ki, 1964’ te başlayıp bugüne kadar tamamlanmamış yatırımlar olduğunu söylersem, abarttığımı sanmayın.
Örnek mi? 
Edirne ili yatırımları içinde yer alan Meriç taşkın projesinin yatırım programına alınış tarihi 1964 ve 426 milyar tutarındaki (eski parayla 426 trilyon) projeye 52 yıl içinde yapılan harcama tutarı 2014 sonunda 321 milyar idi. 2015 için ayrılan 20 milyarı da eklersek geçen yıl sonuna kadar 341 milyar TL harcanmış. Ne zaman mı biter proje? Küresel ısınma sonucu Meriç sularının iyice çekilip taşkın tehlikesi kalmamasının bitirilmesinden önce gerçekleşme ihtimali daha yüksek diye düşünüyorum.
Şaka bir yana, Türkiye kıt kaynaklara sahip olmasına rağmen, siyasetçilerin vaatleri bu kaynakların çok üstünde olduğu için yatırımların neredeyse tamamı öngörülen süreden çok sonraya kayıyor. Bazen de yukarıdaki Meriç taşkın projesi gibi Türkiyenin planlı kalkınmaya geçtiği ve Devlet Planlama Teşkilatına kavuştuğu 1964’e kadar gidiyor. 
Özetleyeyim izninizle: Türkiye’ de 52 yıllık DPT ile yaşıt ama bugüne kadar tamamlanmamış ve ne zaman tamamlanacağı bilinmeyen projelere sahibiz. Aradan geçen zamanı, DPT’ den kimlerin gelip, geçtiğini yazıp ta kafaları karıştırmaya, şişirmeye niyetim yok.
Aslında Mersin ve yatırımların durumunu ele almak niyetindeydim, o ironik Meriç örneğiyle başlayayım istedim.
Neden Mersin?
Çünkü 1 Kasım seçimleri öncesi AK Parti lokomotif aday Lütfi Elvan üzerinden epeyi vaatte bulundu. Ve elvan seçimlerden sonra yatırım ve reformlardan sorumlu Başbakan yardımcısı sıfatıyla yeni hükümette yer aldı. Yatırımlardan sorumlu Başbakan yardımcısından hem vaat ettiği projelerin hayata geçirilmesi, hem de bugüne kadar kaplumbağa hızıyla ilerlemeye çalışan yatırımların hızlandırılmasını beklemekten daha doğal ne olabilir?
Kaldı ki vaatlerin küçük bir kısmının bile Elvan döneminde ve onun katkılarıyla hayata geçirilmesi, AK Partinin Mersin yerel yönetimlerinde 15 yıllık makus talihini yenmesine de yol açabilir ki, 2019 Belediye seçimlerinin tüm dengelerini baştan aşağı değiştirir.
Peki, Elvan 1 Kasım öncesi billboardlarla neler müjdelemişti?
Gelin hatırlayalım…
Silifke-Mut yolu, Mersin-Adana-Gaziantep ve Mersin-Yenice-Ulukışla-Karaman hızlı tren projeleri, Çeşmeli’ de biten otoyolun Taşucu’ na kadar uzatılması, Mersin-Adana arasındaki otoyol dışında kalan eski yolun iyileştirilip 8 şeride çıkarılması, yine Mersin-Adana hızlı banliyö trenine yeni 2 hat eklenmesi…
Bunların dışında, Yap İşlet Devret modeliyle yapılacağı için seçim vaatlerinin başında yer almasına rağmen devlet kaynaklarına ihtiyaç duyulmayacağı varsayılan ancak son günlerde o yöntemden vazgeçilip, Ulaştırma Bakanlığı uhdesine geçirilen Çukurova uluslararası havalimanı gibi projeleri saymıyorum bile.
Gelelim rüyalarımızı süsleyen hayallerle gerçeklere…
Örneğin TCDD’ nin üstlendiği Adana-Mersin arasındaki mevcut tren hattına ilave yapılacak 3 ve 4. Yeni hat ne durumda?
67 km uzunluğundaki iki yeni hat için öngörülen başlama ve bitim tarihleri 2012-2017 ve proje tutarı 510 milyon 821 bin TL (eski parayla 511 trilyon). 2012-2014 arası 3 yıl boyunca yatırıma ayrılan kaynak ise 888 bin lira… 2015’ te işin yapım sürecine geçilmiş ve 50 milyon ödenek ayrılmış. Yani 2016’ya kadar projenin %10’ u finanse edilmiş. Bu durumda gerekli olan en az 460 milyon TL kaç yılda sağlanır? Yılan hikâyesine dönen ve 2007’ den beri her seçim öncesi akıllara düşen Mersin-Adana hızlı treni gardan ne zaman kalkar? Müneccim değilim, ben rakamları koyarım ortaya, gerisi iktidara ve Mersin adına gerçekten şans olabilecek Başbakan yardımcısı Elvan’ a kalmış…
Bir başka proje 2011’den beri programlarda yer alan ve bitim tarihi 2018 olan 176 milyon 800 bin lira tutarındaki Silifke-Mut karayolu projesi. 2014 sonuna kadar yani 4 yıl boyunca projeye aktarılan kaynak 6 bin lira… Yanlış okumadınız altıbin lira…
Projeye 2015 bütçesinden ayrılan yatırım tutarı 6 milyon 200 bin lira. 5 yıl boyunca %5’i finanse edilebilen Silifke-Mut yolu için 2010 rakamlarına göre bundan sonra bulunması gereken para 170 milyon TL… (iki yıl içinde bu para bulunup yol hizmete açılır mı? Onu ben veya başkası değil, yatırım bütçesine koyulacak rakam belirleyecek.)
Dört gözle yat limanı bekleyen Aydıncık’ ın durumu da yıllardır açılacak yolu gözleyen Mut’ tan farklı değil.
2013-18 yılları arasında tamamlanması öngörülen Aydıncık yat limanı yatırım tutarı 60 milyon TL. 2013 ve 14 yıllarında tek kuruş ayrılmamış, 2015 yatırım programındaki ödenek 6 milyon… Bu hızla giderse on yıl sonra Aydıncık yat limanına kavuşur, tabii o günkü dinamikler Aydıncık’a ne getirip, götürür? Bugünden kestirmek olanaksız.
Mersin her yatırım alanında bu kadar talihsiz değil. Örneğin 2011-16 yılları arasında başlayıp bitirilmesi öngörülen 170 milyon Tl tutarındaki Tarsus Cezaevi projesine 2014’ e kadar 64 milyon lira aktarılmış. 2015 ödeneği ise 53 milyon. Bu durumda hafif sarkmalarla da olsa zamanında bitirilecek ender projelerden biri olarak anmamız gerekiyor Tarsus cezaevi yatırımını…
Kazanlı-Tarsus turizm bölgesinin olmazsa olmazı ve teşvik belgesi alan firmaların başlıca vazgeçme nedeni sayılan turizm bölgesi bağlantı yolunun yapılma sürecinde ise Tarsus’ un şansı pek yaver gitmemiş.
2007-2018 yılları arasında gerçekleşmesi öngörülen Turizm merkezi yolunun 2006 fiyatlarına göre belirlenen yatırım tutarı 91 milyon 716 bin lira. 2015 yılı sonuna kadar ayrılan yatırım tutarı ise 25,7 milyon… Bir başka ifadeyle 9 yılda yatırım için gerekli paranın %28’ i bulunabilmiş bugüne kadar.
Mersin-Gaziantep hızlı treni mi dediniz? Yatırım listelerinde böylesi bir projenin esamisi yok.
Ama haksızlık etmeyelim. Mersin’ i Karaman üzerinden Ankara ve İstanbul hızlı trenlerine entegre edecek “Karaman-Ulukışla-Yenice Yeni Demiryolu ve 2. Hat projesi” Mersin yatırım listesinin göz kamaştıran yatırımı olarak yer almakta.
2014-2018 yılları arasında yapılması öngörülen proje tutarı 2 milyar 301 milyon 896 bin TL (yaklaşık 820 milyon dolar)…
Proje için 2015 bütçesinde ayrılan kaynak 50 milyon TL (yaklaşık 18 milyon dolar)…
Bu durumda 2-3 yıl içinde 800 milyon dolar bulunup gerçekten hayati önemi olan bu hızlı tren projesi zamanında tamamlanır mı?
Bekleyip göreceğiz ama bir şey daha yapabiliriz.
Bu makaleyi, olası seçimlerde karşımıza gelecek olan ve vaatlerle başımızı döndüren siyasetçilere hatırlatmak amacıyla kesip saklayabiliriz örneğin…
Yatırımın adı    Başlama-bitiş tarihi    Proje tutarı (Bin TL)    2014 sonu top. Harcama    2015 ödeneği
Mersin-Gözne yolu    2004-2018    21.715    7.312    2
Tarsus-Çamlıyayla yolu    2013-2018    46.068    4    2
Silifke-Mut yolu    2011-2018    204.160    6    6.200
Tarsus Turizm Merkezi Yolu    2007-2018    91.716    22.554    3.173
Aydıncık Yat Limanı    2013-2018    60.000    0    6.000
Tarsus Ceza İnfaz Kurumu    2011-2016    170.090    63.943    55.700
Adana-Mersin tren 3. ve 4. Hat    2012-2017    510.821    888    50.000
Karaman-Yenice yeni demiryolu    2014-2018    2.301.896    144    50.000
Not: Tüm veriler Kalkınma Bakanlığı kaynaklarından derlenmiştir.