İzmir’de, arkadaşının serviste unutulması ve ölümden dönmesi üzerine proje geliştiren 13 yaşındaki Efe Efdal Günaydın, TÜBİTAK’ın yarışmasında Ege Bölgesi birincisi oldu. Günaydın’ın araçlara yerleştirilecek elektronik sistemi sayesinde, araç içerisinde biri unutulduğunda hem alarm çalıyor, hem de devreye giren sensörlerle oksijensiz kalma ve hipertemi ihtimalleri ortadan kaldırılıyor.
İzmir’de özel bir okulda 7. sınıfta okuyan Efe Efdal Günaydın, hem yakın zamanda arkadaşının serviste unutulması ve ölümden dönmesi, hem de 2 yıl önce serviste unutulduğu için hayatını kaybeden 3 yaşındaki Alperen Sakin olayı üzerine büyük üzüntü duydu. Geliştirdiği proje ile araçta unutulan çocuk ölümlerinin önüne geçmeyi hedefleyen Günaydın, “İhmaller Kaderimiz Olmasın, Çocuklarımız Hayatta Kalsın” isminde bir proje tasarlayarak 13. TÜBİTAK Ortaokullar Arası Araştırma Projeleri Yarışması Ege Bölge Sergisi Teknoloji Tasarım Dalı’nda birinci oldu. Günaydın’ın projesinde, araçta biri unutulduğu zaman sistem çevrenin duyması için alarm veriyor. Alarma rağmen kimse yardıma gelmezse, araçta kalan kişinin oksijensiz kalmaması ve artan sıcaklık nedeniyle hipertermiye yakalanmaması için sensörler devreye girerek fan ve klimayı otomatik olarak çalıştırıyor. Böylelikle aracın içerisinde unutulan kişi uzun saatler boyunca hayatta kalmayı başarabiliyor.
"Arkadaşım şanslıydı ama Alperen şanslı değildi"
Araçlarda ve servislerde çocuk unutulma olaylarının çok sık yaşandığını belirten Efe Efdal Günaydın, “Yakın zamanda bir arkadaşım serviste unutuldu. Çevredeki insanlar durumu fark etti ve servis şoförüne haber verildi. Arkadaşım şanslıydı ama serviste unutulduğu için ölen Alperen Sakin şanslı değildi. Ben bu kötü haberlerin önüne geçmek için ‘İhmaller Kaderimiz Olmasın, Çocuklarımız Hayatta Kalsın’ isminde bir proje tasarladım. Benim projem, olası bir durumda hem çevreye alarm yoluyla haber veriyor hem de çevreden destek gelmemesi halinde içeride kalan canlının yaşamını devam ettirmeyi sağlıyor” dedi.
Fan ve klima sistemi çalışıyor
Proje için güvenliği yüksek elektronik bir sistem geliştirdiğini ifade eden Günaydın, “Geliştirdiğim sistem, alarma rağmen çevrenin yardıma gelmemesi halinde sensörleri devreye sokuyor. Bir kişinin yaşaması için yeterli olan oksijen seviyesi azaldığında sistem bunu algılıyor, bunun üzerine fan ve klima sistemini devreye sokuyor. Aynı şekilde araçtaki ısı arttığında ve hipertermi riskine neden olduğunda da sistem fan ve klimayı çalıştırarak soğuk hava veriyor, içerideki sıcaklığı da dışarıya tahliye ediyor. Yani sistem, alarm çaldığında kimse duymazsa içerideki kişinin yaşamını devam ettirecek ortamı sağlıyor” diye konuştu.
“Kolaylıkla araçlara yerleştirilebilir”
Projesinin birinci gelmesinden çok mutlu olduğunu dile getiren Günaydın, “Oksijen sistemi askeri denizaltılarda, maden ocaklarında kullanılıyor. Kolaylıkla bir araca, servise, toplu taşıma araçlarına da yerleştirilebilir. Maliyeti 5 bin lirayı buluyor ama 12 bin TL’lik bir telefon yüz binlerce satıyorsa, benim 5 bin liralık cihazım neden satılmasın? Benim projem hayat kurtarıyor, telefon ise sadece bir iletişim aracı. Ufak dikkatsizlikler cana mal oluyor. Umarım projem araçlarda kullanılır” ifadelerini kullandı.
Günaydın’ın projesi, Elazığ’da gerçekleşecek ‘Ulusal Sergi’de Ege Bölgesini temsil etmeye hak kazandı.
